399B Trường Chinh, phường 14, quận Tân Bình, TP.HCM
TÌM HIỂU ĐỀ BÀI
1 - Thể loại: Văn giải thích.
2 - Nội dung: Giải thích ý nghĩa lời thư của Bác Hồ: Tương lai của dân tộc đất nước do công học tập của các cháu học sinh.
3 - Tư tưởng: Bài viết bộc lộ sự hiểu biết sâu sắc ỷ nghĩa câu nói của Bác Hồ, thấm nhuần ý nghĩa câu nói phải thực hiện tốt lời Bác dạy. Tư liệu tham khảo thêm những bài nói của Bác về giáo dục.
DÀN BÀI
A. MỞ BÀI
- Giới thiệu xuất xứ: Bác viết thư nhân ngày khai trương đầu tiên sau Cách mạng Tháng Tám.
- Giới thiệu câu văn: “Non sông... các em”.
- Đây là nhiệm vụ Bác trao cho học sinh chúng ta phải tìm hiểu kĩ để thực hiện.
B. THÂN BÀI
1. Giải thích ý: Non sông Việt Nam có được tươi đẹp và được sánh vai với các cường quốc năm châu?
a) Thế nào là non sông tươi đẹp?
- Non sông Việt Nam là đất nước Việt Nam yêu quý của ta.
- Non sông tươi đẹp là đất nước giàu có, phồn vinh (đẹp cả về vật chất lẫn tinh thần).
Đó là non sông độc lập, tự do, dân chủ, giàu mạnh.
Đó là đất nước của nhân dân no ấm, văn minh, hạnh phúc.
b) Thế nào là dân tộc sánh vai với các cường quốc?
- Cường quốc là một đất nước hùng mạnh.
- Dân tộc sánh vai với các cường quốc là dân tộc có uy tín, có nền kinh tế giàu mạnh, trình độ văn hoá, khoa học kĩ thuật cao.
- Dân tộc có hoạt động ảnh hưởng lớn đến khu vực, toàn cầu.
VD: Nhật Bản...
2. Tại sao tiền đồ của non sông, dân tộc lại một phần nhờ vào công lao học tập của học sinh?
a) Muốn kinh tế và các mặt khác phát triển phải có văn hoá, khoa học kĩ thuật cao.
b) Muốn có nền văn hoá cao thì phải học tập.
c) Các em học sinh hôm nay là chủ nhân ngày mai của đất nước. Do đó non sông trông đợi ở khả năng học tập của các em;
3. Suy nghĩ làm thế nào để thực hiện lời Bác dạy?
a) Xác định mục đích học tập: học để xây dựng đất nước, phục vụ nhân dân.
b) Xác định nội dung học tập: rèn đạo đức, nắm vững tri thức, rèn thể lực...
C. KẾT BÀI
- Bác đã chỉ ra trách nhiệm to lớn cho học sinh.
- Phải thực hiện tốt lời Bác dạy.
BÀI LÀM
Trong bức thư gửi cho các cháu học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên sau Cách mạng tháng Tám, Bác Hồ có viết:
“Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quanh để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.Đây là nhiệm vụ học tập mà Bác Hồ kính yêu trao cho học sinh. Các em cần hiểu kĩ càng lời thư trên để thực hiện tốt công việc học tập.
Phần đầu câu văn, Bác viết về tiền đồ của non sông của dân tộc, những nội dung rất quan trọng trong sự nghiệp của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, các nội dung đó không khó hiểu với học sinh. Non sông Việt Nam là đất nước Việt Nam yêu quý của chúng ta. Đất nước có diện tích 31. 000km2 trải dài từ cao nguyên Đồng Văn tới mũi Cà Mau, từ Trường Sơn hùng vĩ tới Trường Sa đảo nổi, đảo chìm... Đất nước có rừng vàng biển bạc, có khí hậu nhiệt đới gió mùa... mấy ngàn năm thấm đẫm mồ hôi xây dựng và xương máu giữ gìn của nhân dân ta. Non sông trở nên tươi đẹp là đất nước phát triển phồn vinh tràn dâng sức sống. Đẹp về cảnh quan thiên nhiên; đẹp nơi ruộng đồng, công trường xí nghiệp nhà máy; đẹp từ thành thị tới nông thôn, đẹp từ miền xuôi tới miền núi ra hải đảo. Đẹp về vật chất chưa đủ, còn phải đẹp về tinh thần: người người sống vui vẻ phân khởi. Non sông tươi đẹp chính là một đất nước độc lập, tự do, dân chủ, giàu mạnh, toàn dân sống ấm no, hạnh phúc văn minh.
Cùng với vấn đề tiền đồ của đất nước, Bác nêu vân đề tiền đồ của dân tộc. Dân tộc Việt Nam sánh vai với cường quốc năm châu. Dân tộc ta ngày mai phải là dân tộc của một đất nước hùng mạnh. Một cường quốc là một nước phát triển có khả năng và tiềm lực lớn đứng vào hàng đầu trong sự nghiệp phát triển của các quốc gia. Một đất nước là cường quốc, hẳn nhân dân của cường quốc đó có thực lực, có uy tín và danh dự. Một dân tộc làm chủ nền kinh tế giàu mạnh, một nền văn hoá khoa học kĩ thuật cao. Đương nhiên công cuộc kiến quốc của dân tộc đó không chỉ làm nên cường quốc của mình mà còn ảnh hưởng tốt tới sự phát triển của khu vực, của toàn cầu. Với tầm nhìn của Bác, dân tộc Việt Nam trong tương lai phải phấn đấu trở thành một dân tộc có trình độ toàn dân rất cao, có đời sông toàn dân ở vào hàng đầu thế giới. Dân tộc Việt Nam sẽ hiện diện trong cộng đồng nhân loại ở hàng đầu, đó là một vị trí quang vinh.
