399B Trường Chinh, phường 14, quận Tân Bình, TP.HCM
BÀI LÀM
1.Phân tích ý thơ theo tầng bậc nghĩa trong bài:
Ý nghĩa bài thơ được diễn giải theo tầng bậc từ thấp đến cao, từ cụ thê đến trừu tượng, từ nghĩa thực đến nghĩa triết lí và cảm xúc trong bài thơ cũng được nâng dần theo các tầng bậc nghĩa của bài. Tago lại còn là một nhà triết học, vì vậy thê giới hiện thực cũng như trữ tình được thể hiện trong thơ ca của ông mang đậm ý nghĩa triết lí sâu xa.
Đối mắt ‘cửa số của tâm hồn‘ là hình ảnh mở đầu bài thơ được tác giả so sánh như ánh sáng diệu kì của trăng kia muốn vào sâu biển cả. Dường như chưa, thật tin nên đối mắt người yêu có vẻ băn khoăn u buồn muốn nhìn thẳng vào -tận đáy tăm tưởng của anh. Hình ánh trăng lặn xuống biến cá hòa nhập vào cõi mênh mông tỏa ra ánh sáng lung linh huyền ảo là biểu hiện của sự khát khao hòa hợp tâm hồn là khát vọng muốn chan hòa và thấu hiểu người mình yêu. Rất chân thành, chàng trai bày tỏ: Anh đã để cuộc đời anh trần trụi dưới mắt em. Anh không giấu em một điều gì ‘.
Thế nhưng một nghịch lí đã xảy ra: Chính vì thế mà em không biết gỉ tất cả về anh ‘. Vì sao vậy? Bởi vì tất cá những gì em có thể biết được về anh mới chỉ là bề ngoài, còn cái đáy sâu thăm thẳm của tâm hồn anh, trái tim anh dễ đâu em thấu hiểu cả.
Tiếp đó, tình cảm của chàng trai phát triển cao hơn. Anh sẵn sàng hiến dâng cả cuộc đời mình để đáp ứng khát vọng hòa hợp tâm hồn của người yêu. Đây là những ước nguyện thiêng liêng... nhà thơ lặp lại những từ nếu (if), chỉ là (only), nhưng (but),đê khẳng định ý nghĩa đó. Những hình ảnh, từ ngữ đẹp đõ sang trọng viên ngọc, đóa hoa được sử dụng để ví von so sánh tượng trưng cho sự đẹp đẽ và quý giá như vậy nhưng nêu cần thiết đế' làm cho xinh đẹp hơn, quý giá hơn, thì anh cũng tự nguyện đập, hái nó ra dâng hiến cho em. Đây chính là tinh thần hi sinh, tấm lòng hiến dâng cao đẹp của chàng trai cho tình yêu.
Một phần để được nêu lên: Cái quý giá nhất của cuộc đời chàng trai là một trái tim, một thế giới bí ẩn có một chiều sâu thăm thẳm như biổn cả, có một bến bờ vô biên như vũ trụ, là vương quốc mà dù em là nữ hoàng cũng không sao biết được biên giới của nó xa gần rộng hẹp đến đâu. Bởi đặc tính này của trái tim người mà khoảng cách trong tình yêu không sao phá vỡ nổi, đỉnh cao trong tình yêu không sao chinh phục được, niềm đồng cảm, hòa hợp dù đẹp đẽ đến đâu cũng không sao trọn vẹn.
Một giả thiết tiếp đó được đưa ra: Nếu trái tim chàng trai có những phút giây lạc thú thì người yêu sẽ thấu hiểu không khó, sẽ dễ dàng chia VUI với chàng bằng nụ cười nhẹ nhõm. Nhưng trái tim của chàng khố đau thì người yêu cũng thông cảm rất nhanh bằng hàng lệ trong.
Nhưng chàng trai biết ‘trái tim anh lại là tình yêu. Nối vui sướng khô đau của nó là vô biên. Những đòi hỏi và sự giàu sang của nó là trường
cửu. Trái tim tình yêu như thế đúng là không hề đơn giản, chứa đựng biết bao là mầm mông đối lập mâu thuẫn, vừa sung sướng vừa khổ đau vừa thiếu thốn vừa giàu sang.
Sự đối lập đó trong tình yêu tồn tại và mãi mãi tồn tại. Tình yêu đòi hỏi phải thông nhất hài hòa hai mặt đối lập đó. Điều này là quy luật: Trái tim anh cũng ở gần em như chính đời em vậy Nhưng chẳng hao giờ em biết trọn nó đâu.
Như vậy bài thơ được kết cấu theo tầng bậc gồm hai ý:
- Y một: chàng trai xin dâng hiến trọn vẹn cuộc đời mình cho người yêu.
- Y hai: nhưng không bao giờ em có thể chiêm lĩnh trọn vẹn được trái tim anh.
Hai ý này ngày càng bổ sung cho nhau ở những mức độ cao hơn trong những lập luận của toàn bài thơ.
2.Qua bài thơ, Tago muôn nói tình yêu là vô biên trường cửu, không có giới hạn, khát vọng tình yêu là vô bờ bến. Muốn có hạnh phúc trong tình yêu luôn luôn phải khám phá, phát hiện sáng tạo, tâm hồn hòa hợp tin yêu và thông cảm nhau. Khát vọng đó không bao giờ dứt.
3.Tago dùng những hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng, so sánh như trăng, biển cả, ngọc, hoa, nữ hoàng, vương quốc.
Nhà thơ thường dùng những từ về vũ trụ thiên nhiên để so sánh với con người với tình yêu: mắt - trăng; tâm tưởng - biển cả để tạo sức hấp dẫn cho bài thơ.
Nhà thơ hay lặp lại từ nếu (if)và nhưng (but)để nhấn mạnh điều mà ông khắng định thông qua giả thiết. Đây cũng là một kiểu tư duy Ân Độ tìm hiểu sự việc thông qua những phản đề giả thiết ngược.
Sự đối lập giữa khát vọng giải bày dâng hiến, chan hòa vào tâm hồn người yêu và cái bí ẩn không gì khám phá nổi của trái tim là những đối lập tồn tại mãi mãi trong tình yêu. Sự hòa hợp trọn vẹn trong tình yêu là điều không thể đến, nhưng tình yêu luôn là niềm khát khao của cái trọn vẹn ấy.
Nếu mỗi người tình đều biết hướng về cái trọn vẹn để nắm bắt, dựng xây, điều đó sẽ đem đến hạnh phúc trong tình yêu.
Phải chăng đây là triết lí tiềm ẩn của thơ tình Tago?
Sức mê hoặc, quyến rũ của nghệ thuật Bài thơ số 28:
Bài thơ là một hệ thông tầng tầng lớp lớp những hình ảnh tượng trưng và so sánh: đối mắt em muôn nhìn... như trăng kia muốn vào sâu vào biển cả (sự khao khát hòa hợp, thấu hiểu tâm hồn), đời anh là viên ngọc, đóa hoa (những gì đẹp đẽ nhất, quý giá nhất của đời anh, em là nữ hoàng của vương Quốc đó (em là người làm chủ trái tim anh), em có biết gì biên giới của nó đâu (cái bí ẩn vô biên của trái tim anh)... Hệ thống những hình ảnh tượng trưng, so sánh này làm cho những hình ảnh của tình vêu, của tâm hồn, của trái tim người đang yêu được mỹ lệ hóa, lung linh những sắc màu huyền diệu. Bài thơ mang tính chất mề hoặc vì lẽ đó.
Tóm lại, đây là một bài thơ trữ tình giàu chất triết lí. Chất triết lí của bài thơ thể hiện trên nhiều bình diện: Đó là những lập luận, đưa ra
giả thiết rồi phản bác lại với những mẫu câu lặp lại: Nếu... chỉ là., nhưng. Sự thật của đời sống không chỉ được nhìn nhận theo một chiều mà luôn đặt trong sự nghi vấn để tìm sự thật cuối cùng. Nhà thơ hướng về cái vô hạn của vũ trụ (biển cả - vương quốc) để xác định giới hạn, bản chất của thế giới tâm linh...