Chứng minh một đoạn thơ hay trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du

PHÂN TÍCH ĐỀ

1.               Kiểu bài: Chứng minh

2.               Nội dung: Sức mạnh đồng tiền trong xã hội Truyện Kiều

3.               Tư liệu: Truyện Kiều

DÀN BÀI

1.               Mở bài

Giới thiệu "Truyện Kiều" để dẫn tới hai câu thơ và nêu hướng giải quyết vấn đề: Truyện Kiềucủa Nguyễn Du gần hai trăm năm qua luôn luôn là tác phẩm có súc lôi cuốn người đọc. Thúy Kiều - nhân vật chính của tác phẩm này - là một con người tài sắc tuyệt vời đã bị đày đọa trong chốn thanh lâu trở thành một món hàng cho bọn buôn người vùi dập kiếm lời. Vì sao như thế? Một trong những nguyên nhân cốt lõi dẫn đến bi kịch ấy chính là do đổng tiền.

Vì vậy, trong Truyện Kiều, Nguyễn Du đã viết:

Trong tay đã sẩn đồng tiền
Dầu lòng đổi trắng thay đen khó gì.

-      Nêu hướng giải quyết vấn để và chuyển mạch.

2.               Thân bài

a.               Giải thích ý nghĩa hai câu thơ:

Đồng tiền là tiền bạc nói chung.

Trắng và đen: hai màu tương phản nhau ý ch? phải và trái.

Hai câu thơ này phản ánh một sự thật trong xã hội thời Kiểu: Đồng tiền có sức mạnh to lớn có thể làm đảo ngược được công lí: phải thành trái, trái thành phải.

b.               Chứng minh bằng các dẫn chứng lấy từ "Truyện Kiều":

-    Chính đồng tiền đã khiến bọn sai nha lộng hành đánh đập cha và em Thúy Kiều, phá nát cuộc sống yên lành của gia đinh nàng.

Một ngày lạ thói sai nha
Làm cho khốc hại, chẳng qua vì tiền.

-     Cũng chính đồng tiền đã đẩy Kiều vào con đường bất hạnh, con người tài sắc tuyệt vời phải trở thành một món hàng không hơn không kém mặc cho thiên hạ bán mua.

-     Muốn chuộc tội cha và em thì phải có tiền:

Tính bài lót đó luồn đây
Có ba trảm lạng việc này mới xuôi.

-     Để đạt được mục đích này, chỉ có cách duy nhất là con người tài hoà lương thiện phải biến thành món hàng giữa chợ mặc tình kẻ bán người mua vùi dập:

Môi rằng: ‘Váng giá nghìn vàng
Dớp nhà nhờ lượng người thương dám nài”

Cò kè bớt một thêm hai Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm.

Đủ thấy sức mạnh của đồng tiền đúng là vô cùng to lớn thừa sức ‘‘đổi trắng thay đen”cả cuộc đời Kiều. Từ giây phút này, cô gái có nhan sắc, có tài năng và có nhân cách đã bị đẩy vào con đường bất hạnh dập dồn sóng gió khổ đau.

-     Chính đồng tiền cũng đã giày xéo tan nát cả những tình cảm thiêng liêng cao đẹp nhất của con người:

*    Mối tình đầu tươi đẹp giữa đôi trai tài gái sắc phải tan vỡ:

-      Dẽ cho để thiếp bán mình chuộc cha.

-      Trăm nghìn gửi lạy tình quân

Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thỏi

*    Con người sở Khanh cũng vì tiền mà đểu cáng tráo trở:

Có ba mươi lạng trao tay Không dưng chi có chuyện này trò kia!

-    Đồng tiền cũng đã biến Kiều từ một cô gái thanh lâu nhơ nhuốc trở nên “hoàn lương"trong khoảnh khắc:

Rõ ràng của dẫn tay trao Hoàn lương một thiếp thân vào cửa công.

-     Hổ Tôn Hiến, quan tổng đốc trọng thần cũng hiểu rõ sức mạnh của đồng tiền nên đã dùng cách định bắt Kiều để thắng được Từ Hải, bậc anh hùng “Dọc ngang nào biết trên đâu có ai”.

Lại riêng một lễ với nàng Hai tên thể nữ ngọc vàng nghìn cân.

3.               Kết bài

Trong xã hội phong kiến suy tàn, mọt ruỗng nói chung và trong xã hội Truyện Kiều nói riêng, đồng tiền có sức mạnh vạn năng: “Tiền lưng đã có việc gì chẳng xong".

Ai cũng thừa nhận đồng tiền là một chủ đề xuyên suốt tác phẩm bất hủ này.

Truyện Kiềulà một tiếng nói phản kháng có giá trị tố cáo sâu sắc đối với hiện thực xã hội phong kiến thế kỉ XIX.

Ngày nay, ít nhiều sức mạnh của đồng tiền vẫn còn tàn dư rơi rớt trong các tệ nạn hối lộ, tham nhũng mà xã hội ta đang tích cực bài trừ. Chúng ta có trách nhiệm phải góp phần vào công cuộc bài trừ ấy.